2025 komt snel: is jouw website digitaal toegankelijk?

Het internet is een bron van informatie, communicatie, en diensten voor miljarden mensen wereldwijd. Toch is het voor ongeveer 2 miljoen Nederlanders niet vanzelfsprekend om digitale diensten te gebruiken zoals ze bedoeld zijn. Een beperking heb je eerder dan je denkt: of het nu gaat om visuele beperkingen, gehoorproblemen, motorische uitdagingen, of moeilijkheden met lezen en begrijpen. Voor deze mensen kan het gebruik van het internet een vervelende ervaring zijn.

Denk bijvoorbeeld aan iemand die kleurenblind is en worstelt met kleurcontrasten op een website, of een oudere persoon die door afnemende motoriek moeite heeft met het klikken op kleine knoppen. Voor deze mensen is het internet vaak een reeks aan obstakels, en dat is iets wat we met zijn allen kunnen en moeten veranderen.

In de fysieke wereld houden we al meer rekening met mensen met beperkingen. We zorgen voor bredere trottoirs voor kinderwagens en rollators, geven extra tijd bij examens voor dyslectici, en hebben speciale parkeerplaatsen voor mensen met een handicap.

Maar in de digitale wereld lopen we achter. Veel websites en apps zijn nog steeds ontoegankelijk, en dat staat haaks op het ‘verdrag inzake de rechten van personen met een handicap’ dat in 2006 is opgesteld door de Verenigde Naties. Dit verdrag, dat werd ondertekend door 163 landen, stelt dat mensen met een beperking op dezelfde manier moeten kunnen leven en meedoen in de maatschappij als andere mensen. In de snelle groei van het web is dit niet bepaald gelukt. Werk aan de winkel dus.

In 2016, tien jaar na het ondertekenen van het verdrag, begon de Nederlandse regering met het implementeren van de overeenkomst. In hetzelfde jaar voerde de Europese Unie een richtlijn in voor het toegankelijk maken van websites en apps van overheden. Met deze richtlijn gaf de EU haar lidstaten een schop onder de kont om haar niet-toegankelijke digitale diensten aan te pakken.

Dat is waar de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) en de European Accessibility Act (EAA) in beeld komen.

WCAG is een set van richtlijnen ontwikkeld door het World Wide Web Consortium (W3C) om ervoor te zorgen dat iedereen, ongeacht hun beperkingen, toegang heeft tot digitale content. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op vier fundamentele principes: waarneembaarheid, bedienbaarheid, begrijpelijkheid en robuustheid. Deze zorgen ervoor dat websites en apps bruikbaar zijn voor mensen met visuele, auditieve, motorische of cognitieve beperkingen.

Wat voor impact heeft WCAG op je app of website? Dit zijn een aantal voorbeelden:

Sinds 2020 zijn overheidswebsites verplicht om de richtlijnen van WCAG 2.1 te volgen. Het vernieuwde WCAG 2.2 is gepubliceerd in 2023. WCAG 2.1 is vooralsnog leidend, maar de overheid adviseert om bij nieuwe implementaties WCAG 2.2 alvast als uitgangspunt te nemen.

De vraag was natuurlijk wanneer deze richtlijnen ook zouden gaan gelden voor particuliere en commerciële bedrijven, en dat is waar de European Accessibility Act komt kijken.

EAA is een Europese wetgeving die in juni 2025 van kracht wordt en bedrijven verplicht om hun digitale producten en diensten toegankelijk te maken. Dit betekent dat vanaf dat moment alle nieuwe websites, apps, en andere digitale diensten moeten voldoen aan de WCAG-richtlijnen, om ervoor te zorgen dat iedereen volwaardig kan deelnemen aan de digitale samenleving.

De wet geldt niet voor bedrijven met minder dan 10 werknemers en een jaarlijkse omzet van 2 miljoen euro. Daarnaast is er voor bestaande producten waarschijnlijk een overgangsperiode voor naleving, als ze zijn gelanceerd vóór de ingangsdatum van de EAA in juni 2025.

Als bedrijf sta je voor de uitdaging om je digitale producten zoals apps en websites toegankelijk te maken. Dit gaat verder dan het simpelweg naleven van een wet; het gaat om het openen van je bedrijf voor een bredere doelgroep en het versterken van je merk door inclusie. Wanneer je digitale producten voldoen aan de WCAG- en EAA-richtlijnen, doe je meer dan alleen voldoen aan wettelijke verplichtingen; je investeert in een betere ervaring voor al je gebruikers.

Hier is een praktisch overzicht van wat je kunt doen om te beginnen:

Voer een grondige audit uit van je huidige digitale producten om te bepalen waar je staat op het gebied van toegankelijkheid. Identificeer welke aspecten verbeterd moeten worden en welke al voldoen aan de richtlijnen.

Het is belangrijk dat iedereen binnen je organisatie begrijpt waarom toegankelijkheid belangrijk is. Dit begint bij bewustwording. Zorg ervoor dat de relevante mensen traint in de WCAG-richtlijnen en dat ze begrijpen hoe ze deze toepassen in hun dagelijkse werk.

Op basis van je audit kun je een actieplan ontwikkelen dat duidelijke stappen beschrijft om je digitale producten toegankelijk te maken. Dit plan moet rekening houden met deadlines en de verantwoordelijken voor elke stap. De kans is groot is dat je jouw IT-afdeling of webpartner moet aanhaken om technische aanpassingen door te voeren in je websites of apps.

Toegankelijkheid is een continu proces. Zorg ervoor dat je regelmatig controleert of je producten nog steeds voldoen aan de richtlijnen en maak waar nodig aanpassingen. Dit betekent ook dat je moet inspelen op nieuwe ontwikkelingen in technologie en wetgeving.

Het negeren van de European Accessibility Act (EAA) kan nare gevolgen hebben. De Europese Commissie en nationale autoriteiten geven aan streng toezicht te houden op de naleving van de richtlijnen. Bedrijven die niet voldoen, riskeren aanzienlijke boetes en worden verplicht om de nodige aanpassingen alsnog door te voeren. Daarnaast kan non-compliance leiden tot juridische procedures, aangespannen door consumenten of belangenorganisaties. De kosten van niet handelen zijn dus niet alleen financieel, maar kunnen ook de reputatie van je bedrijf schaden.

In de praktijk verwacht ik niet dat er in juli 2025 direct boetes worden uitgedeeld. Toegankelijkheid is iets wat je stap voor stap implementeert en continu verbetert. Per land zal de naleving ook verschillen. Zolang je bij het ingaan van de wet bent gestart met de weg naar compliance, geloof ik dat je goed zit.

Het aanpassen van je digitale producten om te voldoen aan de toegankelijkheidsrichtlijnen vraagt om een investering, maar het is een investering die zich op meerdere manieren terugbetaalt. Niet alleen vermijd je mogelijke sancties, maar je vergroot ook je bereik en klanttevredenheid. Meer dan alleen voldoen aan de wet, maak je het verschil voor miljoenen mensen die nu nog digitale belemmeringen ervaren. Zie digitale toegankelijkheid dus niet alleen als een technische uitdaging, maar ook als een kans om bij te dragen aan een inclusieve samenleving.

Het is goed om te beseffen dat achter elke technische aanpassing een mens zit die er baat bij heeft. Denk bijvoorbeeld aan iemand met een visuele beperking die eindelijk zonder moeite informatie kan vinden op jouw website, of een oudere klant die dankzij jouw app eenvoudiger contact kan houden met familie.

Bij Linku zijn we blij dat toegankelijkheid nu verplicht wordt. We zijn trots dat we bedrijven kunnen helpen om hun digitale producten toegankelijker te maken. Het internet moet voor iedereen toegankelijk zijn, en we staan klaar om samen met jou die stap te zetten.

Digitale toegankelijkheid kan ingewikkeld zijn, maar wij bij Linku zijn er om je te helpen. Samen zorgen we ervoor dat jouw apps en websites toegankelijk zijn voor iedereen. Neem contact op en ontdek hoe wij je kunnen ondersteunen.

Wil je weten wat de richtlijnen betekenen voor jouw website of app? Ik deel enkele voorbeelden.

Een persoon met een visuele beperking kan teksten op schermen nauwelijks of niet lezen. Daarvoor wordt een schermlezer gebruikt. Een schermlezer leest de tekst op de pagina voor, tot wel 3x versneld ten opzichte van normale spraak.

Een persoon die een schermlezer gebruikt, moet het doen met de tekst die op je website staat, omdat ze geen afbeeldingen kunnen zien. Als je een afbeelding hebt die wat toevoegt aan het verhaal, is het belangrijk om in de alternatieve tekst (alt-tekst) aan te geven wat je ziet op de afbeelding. Deze alt-tekst wordt voorgelezen door de schermlezer, waardoor de persoon een idee krijgt van wat er op de afbeelding te zien is.

Een goede alt-tekst schrijven kost tijd. Je wilt namelijk beschrijvend zijn, zodat de persoon het zich kan inbeelden. Voor onderstaande afbeelding is de alt-tekst ‘ijsje’ oké, maar niet goed genoeg. Een alt-tekst als ‘Een ijsje met een bolletje aardbei en vanille in de hand van een persoon voor een mosterdgele muur’ beter. Daarbij scoor je ook nog eens punten op het gebied van SEO!

Niet iedereen houdt van bewegend beeld. In sommige gevallen kan dit leiden tot toevallen. Daarom moet een bezoeker een bewegend beeld kunnen pauzeren, stopzetten of verbergen. Daarnaast kan het zijn dat je informatie toont met een tijdslimiet. Om mensen de kans te geven om deze te lezen, moet ook deze te pauzeren zijn.

Heb je een formulier op je website staan? Grote kans dat deze niet toegankelijk is. Zo moeten errormeldingen niet alleen met kleur en vorm worden getoond, maar ook met de juiste tekst. De tekst ‘Er ging iets mis’ is in dat geval onvoldoende, aangezien je geen aanwijzing geeft waar het fout ging. Teksten als ‘Schrijf je e-mailadres als volgt: jouwnaam@jouwdomein.nl’ of ‘Je bent vergeten je woonplaats in te vullen’ zijn in dat geval wel correct.

Wanneer je een video plaatst op een website van een overheidsinstantie, moet deze niet alleen een tekstueel alternatief, beschrijving en transcript bevatten, maar ook ondertiteling voor doven en slechthoren. Het verschil tussen normale ondertiteling en ondertiteling voor doven en slechthoren is dat je bij laatstgenoemde ook zaken als geluidseffecten, muziek en gelach omschrijft.

Heb je een woord in een andere taal halverwege de zin staan, zoals ‘Ik wist niet dat het Engelse woord voor griesmeel semolina is’, zorg dan dat in de HTML wordt aangegeven dat de schermlezer het woord semolina in het Engels uitspreekt. Dit voorkomt vreemde uitspraken.

Technologie is ver, maar nog niet zover dat schermlezers kaarten kunnen lezen. Gebruik je een kaart als Google Maps, OpenStreetMap of een screenshot van een kaart als routebeschrijving? Geef dan altijd een adres in de alt-tekst of als uitleg eronder op.