Statisch vs. dynamisch: essentiële verschillen tussen print- en webdesign

Het voornaamste verschil tussen print- en webdesign luidt: printdesign voor statische en tastbare ontwerpen tegenover webdesign voor dynamische en digitale ontwerpen.

Kan onze webdesigner niet ‘even’ een brochure voor print maken? Mijn antwoord is dan steevast; op zich kan dat wel, want hij heeft gevoel voor design, maar er komen meer zaken bij kijken dan alleen gevoel voor design. Bij het maken van drukwerk moet je al gauw denken aan de volgende vragen:

Omgedraaid werkt dit natuurlijk hetzelfde. Kan Henkie Print niet ‘even’ een webdesign in elkaar klikken? Ook hier heb ik een vast antwoord op, maar belangrijker nog zijn de vragen die gesteld moeten worden om begrip te krijgen van de situatie:

Al met al een hoop vragen voor een op het oog eenvoudig ontwerp-verzoek. Bij grafische vormgeving komt dus meer kijken dan alleen gevoel voor design. Ik verdeel het daarom graag onder in printdesign voor statische ontwerpen en webdesign voor dynamische ontwerpen.

Wikipedia kan voor sommigen wat lang van stof zijn in de beschrijving. Laten we de mand-techniek toepassen. Print design is een vorm van grafische vormgeving, exclusief bestemd voor drukwerk.

Printdesign of drukwerk bestaat uit statische afbeeldingen, vaste teksten en andere grafische ondersteunende elementen. Het gaat met name om de fysieke aspecten van het ontwerp. Met meer lagen of gebruik van druktechnieken kan je je product verder onderscheiden. Denk aan een preeg, UV-spotlak, een unieke stans-vorm, foliedruk, de vouwslag of de materiaalsoort. De eerste aanraking van het product is een belangrijk onderdeel in de ervaring met het product.

Webdesign, UX-design of UI-design zijn allemaal termen voor grafische ontwerpen voor websites, webapplicaties of apps. Bij webdesign komt meer kijken dan alleen een mooi en aansprekend ontwerp realiseren. Rekening houdend met de gebruikerservaring: iemand moet het design ‘gebruiken’. Het snappen van de technische (on)mogelijkheden van het platform waarvoor je ontwerpt is een belangrijk onderdeel in het proces. De interactie met gebruikers maakt het proces en ontwerp veel dynamischer dan print design.

Tegenwoordig zijn er ook wettelijke richtlijnen voor designers om rekening mee te houden. Zoals WCAG of digitoegankelijkheid.

Het belangrijkste verschil heeft te maken met het eindproduct. Webdesign is nooit af. Want er kan altijd doorontwikkeld worden. Printdesign is af zodra het bij de drukker ligt. Dit kan wel opnieuw worden geprint in een eventueel aangepaste versie.

Wanneer een design af is voor drukwerk, heb je nog te maken met druktijd, droogtijd van de inkt, inpakken van het product en verzending. Voor online uitingen gelden andere tijden. Afhankelijk van de complexiteit kan het ontwikkelen en ‘live zetten’ lang duren.

Navigatie is een belangrijk onderdeel bij webdesign in verband met de grootte en diepte van het product. Elke website is anders, maar in veel gevallen worden conventies omarmd. Bij het drukken van bijvoorbeeld een boek wordt rekening gehouden met een logische opbouw. Maar het product is statisch, met een begin en een eind. Paginanummering, hoofdstukken, inhoudsopgave en alinea’s. Navigatie beperkt zich tot bladeren, omslaan of uitvouwen. Bij webdesign staat dit niet vast en lopen alle paden door elkaar heen.

Lay-out rangschikken is bij printdesign vaak beperkt tot 1 formaat, terwijl bij webdesign responsive design inmiddels de standaard is. Dat betekent dat er extra aandacht gegeven wordt aan het design van de mobiele weergave van de website. Bij de technische realisatie gaan we dan ook altijd uit van een responsive design dat goed schaalt over verschillende platformen, browsers en schermgroottes. Daarbij optimaliseren we de navigatie zodat websitebezoekers ook op mobiel makkelijk hun weg kunnen vinden.

Het onderdeel kleur is überhaupt een heel breed terrein om je in te verdiepen als designer, want per middel moet je rekening houden met resolutie, kleurweergave of zelfs per browser kan het impact hebben op de gebruiker, in het geval van webdesign.

Kleuren verschillen altijd. Ook drukkers benadrukken dit continue. RGB verschilt per scherm, maar ook altijd van CMYK of PMS kleuren. Bij benadering lijkt het soms op elkaar, maar je kunt nooit een 100% match bereiken.

Hoewel er veel verschillen tussen print- en webdesigners zijn, is het ook belangrijk om overeenkomsten te benadrukken. Bestandstypen per design-techniek kunnen verschillend zijn, beide designers werken veelal met overeenkomstige bestanden. Uiteenlopend van jpg, pdf, eps, tiff, gif, png, pdf, ai of svg.

Een mooi voorbeeld voor een verschil in typografie is een uitgevulde tekst. Kolommen in een tijdschrift hebben een vast formaat en uitvullen geeft rust aan het oog. Voor webdesign heb je te maken met verschillende kolomgroottes per apparaat en daarmee de schermgrootte. Dus wanneer je dit niet goed instelt staan de woorden op de regel uitgespreid en ontstaan er soms grotere gaten dan je eigenlijk wilt. Dat betekent alles goed doortesten en alle scenario’s van tevoren uitdenken.

Een mooi voorbeeld van drukwerk dat indruk maakt.

We komen geregeld uitdagingen tegen in een huisstijl of wensen van een klant voor het web, wat op print prima werkt. De realiteit is dat het niet altijd werkt voor webdesign. In de meest ideale wereld doen wij zelf een doorvertaling van de huisstijl naar het web. Daarmee kunnen wij onze interpretatie van de huisstijl visualiseren én ontwerpen voor de doelgroep. Dat is soms anders dan ontwerpen voor de aanvrager.