Voldoe jij al aan de nieuwe toegankelijkheids-richtlijnen?

Vanaf 23 september 2020 moeten alle websites van overheidsinstanties voldoen aan de WCAG 2.1 toegankelijkheidsrichtlijnen. Op 23 juni 2021 volgen ook de apps. Wat en waarom er wat gedaan moet worden, lees je in dit blog.

Geert
Geschreven door Geert
De toegankelijkheidsinstellingen op een iMac.
De toegankelijkheidsinstellingen op een iMac.

Zo’n 2 miljoen Nederlanders kunnen vanwege een beperking niet gebruik maken van digitale diensten zoals ze zijn bedoeld. Een beperking heb je eerder dan je denkt. Een op de tien heeft problemen op het gebied van visie (slechtziend of kleurenblind), gehoor (slechthorend of doof), mobiliteit (motorische beperking) of denken en begrijpen (dyslectici, laaggeletterden).

In de samenleving wordt op verschillende manieren rekening gehouden met beperkingen. Denk bijvoorbeeld aan extra tijd bij examens voor dyslectici of de minimale breedtes van trottoirs vanwege boodschappentassen, kinderwagens en rollators. Kijken we naar digitale diensten, zoals de toegankelijkheid van websites en apps, dan wordt er nog weinig rekening gehouden met gebruikers met een beperking.

Vandaar dat de Nederlandse overheid ingrijpt: per 23 september moet elke website van elke overheidsinstantie voldoen aan toegankelijkheidsrichtlijnen voor het web, zodat iedereen gebruik kan maken van de digitale diensten. En met iedereen bedoelen we ook écht iedereen.

Het gebouw van de Verenigde Naties in Genève, Zwitserland met de vlaggen van alle bijbehorende landen ervoor.
Het gebouw van de Verenigde Naties in Genève.

Hoe de webrichtlijnen het daglicht zagen

In 2006 stelde de Verenigde Naties het ‘verdrag inzake de rechten van personen met een handicap’ op. Het verdrag, dat werd ondertekend door 163 landen, stelt dat mensen met een beperking op dezelfde manier moeten kunnen leven en meedoen in de maatschappij als andere mensen. In 2016, tien jaar na het ondertekenen van het verdrag, begon de Nederlandse regering met het implementeren van de overeenkomst. In hetzelfde jaar voerde de Europese Unie een richtlijn in voor het toegankelijk maken van websites en apps van overheden. Met deze richtlijn gaf de EU haar lidstaten een schop onder de kont om haar niet-toegankelijke digitale diensten aan te pakken.

Ieder mens heeft recht om het web te bezoeken. Om iedereen toegang te geven tot het web, moet het web ook toegankelijk zijn. En dat is het niet. Vandaar dat per 23 september alle websites van overheidsinstanties moeten voldoen aan de WCAG 2.1 toegankelijkheidsrichtlijnen, gevolgd door alle apps van overheidsinstantie op 23 juni 2021.

De WCA-wattes?

De toegankelijkheidsrichtlijnen van de Nederlandse overheid zijn gebaseerd op de WCAG 2.1. WCAG staat voor Web Content Accessibility Guidelines. Sinds 1999 schrijven zij richtlijnen voor een toegankelijk web. Door een standaard te creëren, kunnen mensen met een beperking elke website of app op dezelfde manier bedienen. 2.1 is de laatste officiële versie van de WCAG en werd geschreven in 2018. Een working draft van versie 2.2 staat sinds augustus online, maar de veranderingen zijn minimaal.

Een screenshot van de WCAG webrichtlijnen in het Nederlands.
De WCAG-richtlijnen.

Welke toegankelijkheidsrichtlijnen worden toegepast?

Alle overheidsinstanties moeten aan 50 van de 78 WCAG 2.1-toegankelijkheidsrichtlijnen voldoen. Die 50 kunnen ze niet kiezen; deze eisen krijgen ze opgelegd. We lichten een aantal van deze toegankelijkheidsrichtlijnen uit.

Tekstuele alternatieven

Een persoon met een visuele beperking kan teksten op schermen nauwelijks of niet lezen. Daarvoor wordt een schermlezer gebruikt. Een schermlezer leest de tekst op de pagina voor, tot wel 3x versneld ten opzichte van normale spraak.

Een persoon die een schermlezer gebruikt, moet het doen met de tekst die op je website staat, omdat ze geen afbeeldingen kunnen zien. Als je een afbeelding hebt die wat toevoegt aan het verhaal, is het belangrijk om in de alternatieve tekst (alt-tekst) aan te geven wat je ziet op de afbeelding. Deze alt-tekst wordt voorgelezen door de schermlezer, waardoor de persoon een idee krijgt van wat er op de afbeelding te zien is.

Een goede alt-tekst schrijven kost tijd. Je wilt namelijk beschrijvend zijn, zodat de persoon het zich kan inbeelden. Voor onderstaande afbeelding is de alt-tekst ‘ijsje’ oké, maar niet goed genoeg. Een alt-tekst als ‘Een ijsje met een bolletje aardbei en vanille in de hand van een persoon voor een mosterdgele muur’ beter. Daarbij scoor je ook nog eens punten op het gebied van SEO!

Een ijsje met een bolletje aardbei en vanille in de hand van een persoon voor een mosterdgele muur.
Een ijsje met een bolletje aardbei en vanille in de hand van een persoon voor een mosterdgele muur.

Een slideshow of animatie pauzeren

Niet iedereen houdt van bewegend beeld. In sommige gevallen kan dit leiden tot toevallen. Daarom moet een bezoeker een bewegend beeld kunnen pauzeren, stopzetten of verbergen. Daarnaast kan het zijn dat je informatie toont met een tijdslimiet. Om mensen de kans te geven om deze te lezen, moet ook deze te pauzeren zijn.

Correcte foutmeldingen bij formulieren

Heb je een formulier op je website staan? Grote kans dat deze niet toegankelijk is. Zo moeten errormeldingen niet alleen met kleur en vorm worden getoond, maar ook met de juiste tekst. De tekst ‘Er ging iets mis’ is in dat geval onvoldoende, aangezien je geen aanwijzing geeft waar het fout ging. Teksten als ‘Schrijf je e-mailadres als volgt: jouwnaam@jouwdomein.nl’ of ‘Je bent vergeten je woonplaats in te vullen’ zijn in dat geval wel correct.

Ondertiteling voor doven en slechthorenden

Wanneer je een video plaatst op een website van een overheidsinstantie, moet deze niet alleen een tekstueel alternatief, beschrijving en transcript bevatten, maar ook ondertiteling voor doven en slechthoren. Het verschil tussen normale ondertiteling en ondertiteling voor doven en slechthoren is dat je bij laatstgenoemde ook zaken als geluidseffecten, muziek en gelach omschrijft.

Chandler in Friends die een lelijk gezicht trekt en met zijn handen nadoet hoe iemand praat. De ondertiteling zegt "sarcastic gobbling".
Een prachtig voorbeeld van closed captioning.

Geef je taal aan

Heb je een woord in een andere taal halverwege de zin staan, zoals ‘Ik wist niet dat het Engelse woord voor griesmeel semolina is’, zorg dan dat in de HTML wordt aangegeven dat de schermlezer het woord semolina in het Engels uitspreekt. Dit voorkomt vreemde uitspraken.

Alternatief voor kaarten

Technologie is ver, maar nog niet zover dat schermlezers kaarten kunnen lezen. Gebruik je een kaart als Google Maps, OpenStreetMap of een screenshot van een kaart als routebeschrijving? Geef dan altijd een adres in de alt-tekst of als uitleg eronder op.

Als allerlaatste

Heb je de toegankelijkheid van je website in orde? Dan kun je de toegankelijkheidsverklaring invullen. Dit is een wettelijke verplichting en moet voor 23 september worden gepubliceerd en vervolgens minimaal één keer per jaar wordt geüpdatet.

Maar nu

Allemaal leuk en aardig deze toegankelijkheidsregels, maar mensen bezoeken natuurlijk meer websites dan die van overheid. Daarom pleiten we bij Linku voor meer en betere toegankelijke websites.

Check!
Geert
Geert
Geert

Hoe zit het met jouw website?

Moet jouw website toegankelijk worden gemaakt? Wij denken graag met je mee en bekijken vrijblijvend hoe we jouw website kunnen laten voldoen aan de webrichtlijnen.

Neem contact opOf bel 024 3000 316