De verschillen tussen UX- en UI-design

UX staat voor user experience, wat gebruikerservaring betekent. Bij UX-design staat de ervaring van de eindgebruiker, degene die het product gebruikt, centraal. Dat kan gaan over een website, app, of tastbaar product, zoals een mobiele telefoon.

Een ‘user experience designer’ bekijkt of er aan de belangen van een klant wordt voldaan en stelt aanpassingen voor waar nodig. Een doel van een UX-designer is de complete gebruikerservaring te optimaliseren, van bewustwording tot het product aanbevelen aan vrienden. Dit heet ook wel de customer journey. Door constant met het totaalplaatje bezig te zijn, kan de gebruiksvriendelijkheid worden gegarandeerd. Daarom is het van belang om een UX-designer in het gehele proces mee te laten draaien: van strategisch plan tot optimalisatie van het product ver na de oplevering.

De grenzen van het vakgebied zijn niet volledig afgebakend. De Nielson Norman Group, een van de grootste UX-bedrijven ter wereld, erkent twee functies binnen UX: UX-researcher en UX-designer. Een UX-researcher focust zich voornamelijk op onderzoeken en interviewen van gebruikers. Ook observeert deze de user interaction, de manier waarop gebruikers omgaan met een product, om verbeterpunten te vinden. Een UX-designer focust zich meer op het vertalen van de gebruikersbehoeften naar een ontwerp. Ook neemt deze theoretische kennis mee om bijvoorbeeld de conversie van een product te verhogen.

UI-design staat voor user interface. Het is een vrije vertaling van grafisch ontwerp, maar dan digitaal. Waar een UX-designer functioneel ontwerpt, ontwerpt een UI-designer emotioneel. Een ‘user interface’ designer ontfermt zich over de complete look and feel van een product: de uitstraling, de presentatie, de leesbaarheid, de kleurenpsychologie, de interactie. Een UI-designer ontwerpt een product van buttons tot animaties. Het doel van een UI-designer is om de branding toe te passen, de juiste afstemming te vinden tussen functioneel en emotioneel en het afleveren van een compleet design.

Zo hebben we bij de website van Fairtrade Nederland nadruk gelegd op het groen om de verbinding tussen het platform en de missie van het merk te versterken. Daarentegen focussen we bij Agora meer op de merkelementen om het speelse karakter van de onderwijsvorm naar voren te brengen.

Webdesigners focussen zich puur op (responsive) online webervaringen. Een digital designer neemt ook andere uitwerkingen mee, zoals mobiele apps. Als UI designer mag je jezelf dan ook digital designer noemen en vice versa.

Product designers houden zich bezig met het ontwerpen van platforms. Een platform is bijvoorbeeld een dashboard, een beheerpaneel of een app. Enkele bekende platformen zijn Trello, Spotify en Notion. Product designers zijn UX- en UI-designers in één.

Stel, we gaan een nieuwe website bouwen voor het fictieve bedrijf Acme. Onze UX-designer gaat als eerste aan de slag. Hij kijkt naar kijken naar eventuele concurrenten, user persona’s, de customer journey en de statistieken van de huidige website. Hij luistert naar de doelen en content die Acme heeft voor de website. Hieruit ontstaan een lijst met functionaliteiten, wireframes en richtlijnen voor een web- en contentstrategie.

Het is tijd om onze UI-designer te introduceren. Hij staat te popelen om de branding tot leven te wekken. De wireframes worden omgezet in designs, een perfecte balans van de identiteit van het merk, storytelling en interactie. Vervolgens werkt de UI-designer nauw samen met de developer om de designs tot leven te wekken.

Als je zover bent gekomen, mag het je wel duidelijk zijn: user experience en user interface zijn twee specialismen. Waarom adverteren er dan zoveel bedrijven met vacatures voor UX/UI-designers?

UX- en UI-designers zijn voornamelijk actief in de design- en techwereld. Hierbuiten kom je deze functies niet snel tegen. Het kan daarom zijn dat bedrijfsleiders, HR-medewerkers en recruiters het verschil niet weten; zij denken dat dit werk gedaan wordt door één persoon. Maar er is hier niet altijd sprake van een misverstand. Sommige bedrijven zoeken nu eenmaal een designer die beide rollen op zich kan nemen.

Ken jij iemand die elk aspect van zijn vakgebied onder de knie heeft? Wij in ieder geval niet. Iedere designer blinkt (on)bewust uit in een bepaald aspect van zijn vakgebied. Natuurlijk kun je een UX/UI-designer inzetten voor een project, maar met de combinatie van een UX- en UI-designer heb je het beste van twee werelden. Door constant je voortgang met elkaar te delen en daarop te schieten, houd je elkaar scherp en lever je een beter product op dan wanneer je in je eentje werkt.

Er zit een duidelijk verschil tussen UX- en UI-designers. Hoewel één persoon beide rollen kan uitvoeren, is de kans groot dat er ergens steken blijven liggen. Wanneer twee personen ieder een rol op zich nemen, heb je meer kans dat het project een succes wordt.

Zowel UX als UI zijn belangrijke onderdelen van een succesvolle online strategie. Het investeren in design resulteert in een hogere gebruikerservaring en betere look-and-feel. Het resultaat is een beter product, waar zowel de eindgebruiker als het bedrijf de vruchten van plukt!